به تازگی شاهد شهادت 3 تن از محیط بانان کشور بودیم که در سخت ترین شرایط
از طبیعت سبز و حیات وحش کشور محافظت می‌کنند. در مجموع تعداد محیط بانانی
که تاکنون در دفاع از محیط زیست ایران جان خود را از دست داده‌اند با شهادت
این 3 محیط بان به 119 نفر رسید.
با وجود شرایط بسیار سخت کاری و امنیت جانی محیط‌بانان، هنوز هیچ لایحه
قانونی برای حمایت از جان این نگهبانان طبیعت وجود ندارد. همشهری برای
پیگیری نحوه صدور مجوز شکار و قانون حمایت از محیط بانان با توجه به شاخص
بودن استان در زمینه مناطق حفاظت شده حیات وحش با «حسن اکبری» معاون محیط
طبیعی اداره کل محیط زیست استان گفت و گویی انجام داده است که در ادامه
می‌خوانید:
-
با توجه به افزایش شکارهای غیر مجاز، این اداره کل مجوزهای شکار را چگونه صادر می‌کند؟
مجوزهای شکار به 2 گونه یا برای شکار چارپایان و یا شکار پرنده صادر می‌شود
اما بیشتر مجوزها برای شکار پرنده است که صدور آنها در بازه زمانی مهرماه
شروع می‌شود تا 2 ماه یا با توجه به شرایط تا آخر اسفندماه ادامه خواهد
داشت. تعداد مجوزهای صادرشده برای شکار انواع پستانداران کمتر است و تنها
در جاهایی که ظرفیت وجود داشته باشد، صادر خواهد شد. فرد متقاضی بعد از
استعلام شرایط از سازمان با شرکت در قرعه‌کشی، در صورت برنده شدن می‌تواند
مجوز دریافت کند. مجوزها یا در داخل مناطق حفاظت شده و یا خارج از این
مناطق صادر می‌شود. اگر شکاری در خارج از بازه زمانی مجوز انجام شود، غیر
مجاز شمرده خواهد شد. از مهر ماه هر سال، دستورالعمل شکار به استان‌ها
ابلاغ و طبق بررسی‌های انجام شده، ظرفیت‌های شکار مشخص و تصمیم به صدور
پروانه گرفته می‌شود.
-
دلیل محدودیت برای شکار پستانداران چیست؟
این محدودیت به دلیل کاهش تعداد گونه‌های حیات وحش از سال 60 به بعد بوده
که به دلیل شکارهای غیرمجاز رخ داده است. تقریبا از سال 1330 تا 1360 به
دلیل تغییر کاربری‌ها و توسعه کشاورزی با افزایش شکارهای غیرمجاز روبه‌رو
شده‌ایم و گونه‌های پستاندار زیادی را از دست داده‌ایم.
-
وظیفه حفاظت از حیات وحش بر‌عهده محیط‌بانان است آیا قانونی برای حمایت از محیط‌بانان وجود دارد؟
قانون حمایت از حیات وحش و محیط زیست در سال 46 تصویب شد. این قانون
مشکلاتی دارد اما با وجود تغییراتی که در شرایط محیط زیست کشور، حیات وحش و
طبیعت رخ داده، هنوز به روز نشده و این موضوع موجب شده است که فرصت‌های
شکار غیرمجاز افزایش یابد. متاسفانه برای حمایت از محیط‌بانان که در شرایط
بد و سختی از محیط زیست کشور و حیات وحش آن حمایت می‌کنند، تاکنون
لایحه‌ای تصویب نشده و این سازمان در تلاش برای تصویب چنین لایحه‌ای است.
-
با توجه به نبود قانون و لایحه ای در دفاع از محیط‌بانان، آیا باید بیش
از این، شاهد تخلفات بیشتر شکارچیان و به خطر افتادن جان محیط‌بانان باشیم؟
به نظر می‌رسد تا زمانی که مساله اعتیاد به شکار در حال افزایش است، به
همان اندازه هم جان محیط بانان به عنوان سربازان طبیعت کشور در خطر است. 3
سال پیش بعد از ماجرای شهادت چند محیط‌بان، فراکسیون محیط زیست خواستار طرح
یا تدوین لایحه‌ای برای حمایت از محیط‌بانان در مجلس شد. این قانون 28بند
دارد که اگر به تصویب می‌رسید، جلوی بسیاری از این تخلفات گرفته می‌شد و
از محیط بانان هم حمایت می‌کرد. به نظر می‌رسد حوزه محیط زیست کشوری باید
بیشتر از این پیگیر مصوب شدن این لایحه باشد.
-
جدای از امنیت محیط بانان، مساله افزایش شکار چه تاثیر سوئی بر محیط زیست دارد؟
تا زمانی که مساله شکار به عنوان یک مساله زشت یا بد در جامعه معرفی نشود،
ما باید شاهد افزایش تخلفات و شکارهای غیر مجاز باشیم. وقتی به شکار
غیرمجاز در جامعه اصرار می‌شود یعنی « اعتیاد به شکار» در حال افزایش است.
قبلا شکار با وسایل ابتدایی انجام می‌شد ولی اکنون هم زمینه شکار افزایش
یافته و هم اسلحه‌ها زیاد شده‌اند و سهمیه فشنگ نیز 2 برابر شده است.
بنابراین وقتی شکارهای غیر مجاز افزایش یابد، باید منتظر باشیم که گونه‌های
نادر حیات وحش کاهش یابد و رو به انقراض برود. همچنین ذخیره ژنتیک هم از
بین خواهد رفت.
-
در استان چند محیط‌بان فعالیت دارند و شرایط کاری آنها چگونه است؟
در استان نزدیک به 60 محیط بان با محیط زیست همکاری دارند و در بدترین
شرایط هوایی و در گرما و سرما، نبود کمترین امکانات، دوری از خانواده و نیز
با برخورد با حیوانات وحشی و متخلفان، طبیعت استان را نگهبانی می‌کنند.
آنها هرچند مانند یک کارمند دارای حقوق و مزایا هستند، ولی حقوق آنها به
اندازه سختی کار آنها نیست. چراکه آنها 4 شبانه روز را در طبیعت و تنها 2
روز را در حال استراحت سپری می‌کنند.
-
به نظر شما برای کاهش شکار و تخلفات چه بایدکرد؟
به نظر می‌رسد، باید با فرهنگسازی عمومی، بهره‌گیری از روحانیون و کمک
گرفتن از تعالیم دین و همچنین تجدید نظر در قانون محیط زیست، جلوی این
تخلفات را گرفت. نهادهای مردم نهاد، آموزه‌های دینی و رسانه‌های مکتوب و
غیر مکتوب نیز می‌توانند در این زمینه نقشی اساسی ایفا کنند. اختصاص
مکان‌های مناسب برای شکار هم تاثیرگذار است. اکنون استان 3 مکان و قرق
مناسب را برای شکار آماده کرده است.