هیفاء پردلدانشآموزانی که دارای شرایط ویژه هستند و ظرفیت‌های ناشناخته‌ای دارند به
آموزش‌های خاصی در مدارس ویژه نیازمندند که مدارس استثنایی نامیده می‌شوند.
قدم‌های اولیه برای آموزش دانش‌آموزان استثنایی استان در سال 1349 برداشته
شد و سال به سال این آموزش‌ها توسعه یافت. اکنون 2500 دانش‌آموز استثنایی
با شرایط خاص که بیشترین آنها کم توان ذهنی هستند در این مدارس تحصیل
می‌کنند و بعضا به مراکز آموزش عالی هم رسیده و به تحصیل خود ادامه
داده‌اند.
تا برای اطلاع از وضعیت این دانش‌آموزان و کیفیت تحصیل آنها با «مصطفی
پایدار» رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان، گفت‌‌و‌گویی انجام دادیم
که در ادامه می‌خوانید:
-
اهداف مهم پایه ریزی آموزش و پرورش استثنایی چیست؟
افرادی که دارای معلولیت یا شرایط خاص هستند نیز ظرفیت‌ها و استعدادهایی
دارند که باید از آن برای حضور در اجتماع استفاده کرد. از این نظر برای
شناسایی و تشخیص بموقع کودکان و دانش‌آموزان با نیازهای ویژه اعم از ذهنی،
حسی و یا جسمی- حرکتی و تحت پوشش قرار دادن آنان بر حسب نوع معلولیت در
نظام آموزشی ویژه، مدنظر قرار گرفت. در استان هم در سال 1349 جرقه این
آموزش‌ها آغاز و در سال 51 رسما شروع شد. آموزش و پرورش استثنایی برای تحت
پوشش قرار دادن گروه‌های مختلف کودکان و دانش‌آموزان استثنایی با توجه به
نیازهای خاص هر گروه در سطوح مختلف پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی و
متوسطه آموزش‌های لازم را به این گروه از جامعه ارائه می‌دهند.
-
در استان چه تعداد دانش‌آموز استثنایی تحصیل می‌کنند؟
2500دانش‌آموز استثنایی در استان وجود دارد که بیشترین تعداد آنها گروه کم
توان ذهنی هستند. این دانش‌آموزان دارای کم توانی ذهنی، چند‌معلولیتی،
کم‌شنوایی، نابینایی و تعدادی دارای اختلالات یادگیری و اختلالات رفتاری و
جسمی و حرکتی هستند که از آموزش‌های خاصی برخوردار می‌شوند. 31مرکز
استثنایی و 5 مرکز ضمیمه از ابتدایی تا متوسطه در مدارس عادی استان وجود
دارد که این دانش‌آموزان را برای تحصیل پذیرش می‌کنند.
-
شناسایی این قبیل دانش‌آموزان به چه نحوی است؟
این نوع دانش‌آموزان باید خیلی زود به لحاظ معلولیت و کم توانی شناسایی
شوند. بنابراین دانش‌آموزان در طرح سنجش سلامت نوآموزان قبل از ورود به
دبستان که با هدف شناسایی بموقع نارسایی‌های کودکان به لحاظ شرایط جسمی،
استعداد، شنوایی و بینایی اجرا می‌شود شرکت می‌کنند تا مورد درمان و آموزش
بموقع قرار گیرند. چرا که اگر کمبودها و نارسایی‌های جسمی و ذهنی تشخیص
داده نشوند، در درمان آنها اختلال ایجاد می‌شود و دانش‌آموز در زمان تحصیل
دچار افت تحصیلی خواهد شد.
-
امسال چه تعداد نوآموز قرار است در طرح شناسایی پیش از ورود به مدرسه شرکت‌کنند؟
این طرح از 17خرداد شروع می‌شود و تا اواخر شهریور سال جاری ادامه خواهد
داشت. این طرح ملی با توجه به این‌که جزو مهم ترین طرح‌های پیشگیری و
شناسایی نوع معلولیت‌هاست از سال72 در سراسر کشور اجرا می‌شود. در استان
هم امسال طبق آمارهای صورت گرفته، 23هزار نوآموز پیش دبستانی و بدو
دبستانی در این طرح شرکت می‌کنند و سلامت آنها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
-
مهم ترین مشکلات آموزش و پرورش استثنایی استان را بیان کنید.
یادگیری این نوع دانش‌آموزان شرایط خاصی را می‌طلبد و ما با کمبود نیروی
انسانی روبه‌رو هستیم. آموزش و پرورش شرایطی خاص دارد و باید از پرسنل و
نیروی انسانی آموزش دیده بهره مند باشد. همچنین فضاهای آموزشی آموزش و
پرورش استثنایی استان بسیار فرسوده و قدیمی است و نیاز به استاندارد‌سازی و
نو‌سازی دارد؛ هرچند خیرانی هم هستند که در ساخت و تجهیز این نوع فضاها
کمک کرده‌اند و می‌کنند. به هرحال با توجه به شرایط خاص جسمی و حرکتی
دانش‌آموزان، خدمات خاصی همچون سرویس رفت و آمد، مناسب‌سازی فضای داخلی و
خارجی مرکز آموزش و تجهیزات آموزشی لازم است که در حال حاضر باید
استاندارد‌سازی شوند.