یزد تا چند دهه پیش به شهر دوچرخه‌ها معروف بود و یزدی‌ها برند کار و تلاش
در کشور بودند ولی امروز به دنبال تغذیه نامناسب و کم‌تحرکی ناشی از زندگی
شهرنشینی، مردمان این دیار به «بیماری تمدن» که همان چاقی و اضافه وزن است،
گرفتار شده‌اند.
چاقی به 2 نوع شکمی و عمومی دستهبندی می‌شود که چاقی شکمی خطرناکترین نوع چاقی است ولی با رژیم غذایی صحیح و ورزش میتوان با آن مقابله
کرد.
انواع چاقی نتیجه دریافت بیش از حد استاندارد چربیها، کم تحرکی و عادات
بد غذایی مردم است و از فاکتورهای خطر برای ابتلای افراد به دیگر
بیماریها مانند فشارخون، دیابت و بیماریهای قلب و عروق محسوب می‌شود.
یزدی‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. نیمی از آنها به دلیل کم‌تحرکی و برنامه نامتعادل غذایی به چاقی عمومی و شکمی مبتلا هستند.
مردم یزد با توجه به هرم های غذایی در خوردن غذاهای پر کالری، چرب و
قندی سرآمد هستند و در مقابل در رابطه با مصرف لبنیات، میوهها و سبزی‌ها
در رده پایین قرار دارند، همچنین به جای ورزش و پیادهروی زیاد، کم تحرک
شده‌اند.
آموزش و غربالگری
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد می‌گوید: بیش از نیمی از
مردم یزد درگیر انواع چاقی یعنی چاقی عمومی و شکمی هستند؛ به نحوی که 61
درصد بانوان و 55 درصد مردان یزدی از چاقی رنج می برند.
«محمد حسن لطفی» با اشاره به این که چاقی از ریزفاکتورهای خطر است، اظهار
می‌کند: آموزش و غربالگری از روشهای موثر برای مقابله با بیماری غیر
واگیردار مانند چاقی است که از سوی دانشگاه علوم پزشکی در حال اجراست.
وی می‌افزاید: احتمال بروز سکتههای قلبی و مغزی در افراد کم تحرک و چاق
بسیار بالاست . بنابر این دانشگاه علوم پزشکی برای پیشگیری از این امر،
علاوه بر برنامههای آموزشی، برای افراد مبتلا به فاکتورهای خطر، پرونده
های الکترونیکی سلامت تشکیل داده است و از این طریق وضعیت افراد را رصد
می‌کند.
لطفی بیان می‌کند: کسانی که از سلامت کامل برخوردار هستند باید با تشکیل
پرونده هر یک تا 3 سال برای غربالگری به مراکز سلامت مراجعه کنند ولی در
مقابل کسانی که دچار بیماری هستند حتماً باید بسته به نوع بیماری هر 3 تا 6
ماه به این مراکز مراجعه کنند و وضعیت آنها بررسی شود.وی ادامه می‌دهد:
البته افرادی که در سلامت کامل هستند اما دارای فاکتورهای خطری مانند چاقی،
اعتیاد به سیگار یا دارای بستگان درجه یک مبتلا به بیماریهای
غیر‌واگیردار هستند باید بین یک تا 60 ماه به تدریج برای آموزش و کنترل
سلامتی به یکی از مراکز سلامت مراجعه کنند.
ورزش؛ اهرم مقابله با چاقی
معاون بهداشتی علوم پزشکی یزد می‌گوید: با توجه به افزایش چاقی و کم تحرکی
در بین یزدی‌ها، ورزش و پیادهروی مهمترین اهرم برای مقابله با چاقی
است.
به گفته وی، بیشتر یزدی ها به دلیل استفاده از خودرو شخصی کمتر مبادرت
به پیاده روی می‌کنند و نشستن های بیش از حد پای تلویزیون و رایانه
نیز عاملی برای کم تحرکی و چاقی بیشتر آنهاست. لطفی تغذیه صحیح را یک
روش مهم در رژیم لاغری و برای رسیدن به اندام متعادل میداند و در این
باره اظهار می‌کند: کسانی که عادت به غذا خوردن در جلوی تلویزیون دارند،
همیشه با اضافه وزن روبه‌رو هستند.
وی می‌افزاید: در هرم دریافت غذاها، یزدی ها همیشه در راس هرم هستند
یعنی چربی و مواد قندی زیادی را در روز دریافت می‌کنند و حتی به جای دریافت
12 واحد غلات و مواد پر‌کالری، آنها 15 واحد به اضافه برنج و ماکارونی
دریافت می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: مردم یزد در کف هرم غذایی، حضور کمی دارند یعنی تنها 5 واحد سبزی و میوه دریافت می‌کنند.
لطفی در ادامه بیان می‌کند: در کنار هرم تغذیه سالم باید یک هرم فعالیت
بدنی سالم هم در نظر گرفته شود که شامل پیاده روی و حرکات مناسب، ورزش
های همگانی، فعالیت کششی و قدرتی به مدت 15 دقیقه در روز است.
وی ادامه می‌دهد: یزدی‌ها علاوه بر استفاده نامناسب از هرم غذایی، از
کم‌تحرکی، نشستنهای طولانی پای تلویزیون و رایانه، استفاده از خودرو شخصی
و آسانسور در برنامه زندگی خود بهره میبرند که تمام آنها پیامد سبک
زندگی غلط است.
لزوم تغییر سبک زندگی و تغذیه سالم
یک کارشناس تغذیه می‌گوید: برای کاهش میزان کالری مصرفی در وعده های غذایی
باید از سوپ با عصاره سبزی‌ها استفاده شود چرا که وعدههای غذایی که حجم
زیادی از آب را دارند، تاثیر مثبتی روی احساس سیری و کاهش وزن دارند. «یوسف
نقیایی» می‌افزاید: چاقی شکمی که در پایین شکم روی می دهد یکی از
شایعترین مشکلات در افراد جامعه است ولی طبق تحقیقات، چاقی شکمی سلامت
فرد را به شدت به خطر میاندازد و عوارض آن از خود چاقی بیشتر است. به گفته
وی، ارمغان زندگی شهری و سبک زندگی جدید به همراه فست فود، از عوامل بروز
چاقی در افراد جامعه است. نقیایی می‌گوید: بهره گیری از غذاهای سالم به
همراه تحرک بدنی کافی مهم ترین راه مقابله با چاقی شکمی است. میتوان با
کمتر مصرف کردن فست فودها و نوشابه ها و در مقابل پیاده روی منظم، تا 10
درصد وزن را کاهش داد و چاقی شکمی را کنترل کرد.