به گزارش «تابناک یزد»؛ اکنون‌که در آستانه نوروز باستانی قرار گفتیم بازار مسافرت‌های نوروزی داغ شده است و بسیاری از مسافران نوروزی در حال انتخاب مقاصد گردشگری خود هستند تا در تعطیلات بتوانند برای خود و خانواده خود خاطرات خوبی را ثبت کنند.
در نقطه مقابل نیز بسیاری از مسئولین و متولیان استان‌های مختلف در حال برنامه‌ریزی برای جذب بیشتر گردشگران داخلی هستند تا در این بازار پررونق بتوانند با استفاده از این پتانسیل زمینه توسعه و پیشرفت استان خود را فراهم کنند. در این رقابت برای جذب گردشگر برخی از شهرهای کشور، توفیق بیشتری دارند و به‌واسطه جاذبه‌های تاریخی و طبیعی خود همه‌ساله از حجم بالایی از گردشگران داخلی و خارجی میزبانی می‌کنند که برای نمونه می‌توان به شهرهایی چون اصفهان، شیراز، یزد و ... اشاره کرد.
یزد در سال 96 به‌واسطه موفقیت در ثبت جهانی بافت تاریخی خود، در سال 97 یکی از کاندیداهای پذیرایی از حجم بالایی از گردشگران داخلی و خارجی به شمار می‌رود و مسئولین این استان امید دارند که با جهانی‌شدن شهر یزد بتوانند تحولی در عرصه گردشگری و توسعه زیرساخت‌های این بخش ایجاد کنند.
یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز ایتالیا است. شهری در پهنه‌ی کویری وسیع که تیغ تیز آفتاب آن زمینش را تب‌دار، دست مردمانش را پینه‌بسته و قناعت را سرلوحه‌ی زندگی‌شان ساخته است. این شهر تاریخی دارای بسیاری از آثار تاریخی منحصربه‌فرد است که هر یک توانایی بالایی در مجذوب کردن گردشگران به خوددارند.
در ادامه به برخی از جاذبه‌های گردشگری شهر جهانی یزد اشاره می‌کنیم:
مسجد جامع فهرج
یکی از آثار تاریخی شاخص در شهر تاریخی یزد بدون شک مسجد جامع فهرج است که تاکنون به‌خوبی معرفی نشده و بسیاری از افراد از وجود چنین اثر تاریخی منحصربه‌فردی بی‌اطلاع‌اند. مسجد جامع فهرج از بناهای قدیمی و کم‌نظیر فرهنگ و تمدن اسلامی است که متعلق به نیمه اول قرن اول هجری است.
از این مسجد تاریخی به‌عنوان قدیمی‌ترین مسجد ساخته‌شده در ایران یاد می‌شود و تاکنون ساختار بی‌آلایش خود را پس از گذشت قرن‌های متمادی حفظ کرده است. وجود شبستانی روبه‌قبله با هشت ستون، مناره گلی نه‌چندان بلند که راه پلکان بام مسجد از داخل این مناره به بام و سپس به بالای مناره منتهی می‌شود و استفاده از خشت و گل در ساخت آن از ویژگی‌های این بنا محسوب می‌شود.
این بنا کاملاً به سبک و سیاق معماری عصر ساسانی بنا گردیده و نقشه اصلی آن بسیار ساده و درواقع تقلیدی از طرح و شکل مسجدالنبی است.
مسجد جامع یزد
بدون تردید مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکارهای بدیع معماری مساجد ایران به شمار می‌آید که تزیینات زیبا و منحصربه‌فرد آن جلوه‌ای ستودنی به آن بخشیده است. این بنا مشتمل بر یک ایوان رفیع، گنبد خانه، دو شبستان تابستانه در طرفین آن دو گرم‌خانه در ضلع شرقی و غربی و یک صحن بزرگ مستطیل شکل و دو پایاب است.
مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی ایران و جهان به شمار رفته و دارای بلندترین مناره جهان است. بر اساس آنچه در کتب تاریخی آمده است مسجد جامع یزد پس از استقرار اسلام در این منطقه، توسط علاءالدوله گرشاسب بر جای آتشگاه ساسانی ساخته‌شده است. مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان علاءالدوله کالنجار ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار سید رکن‌الدین محمد قاضی است.
بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند. این بنا ازلحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشی‌کاری زیبا و منحصربه‌فرد، شهرت دارد. سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.
دو مناره مسجد که ارتفاع تقریبی آن از کف تا نوک به بیش از 52 متر می‌رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده‌شده اما در سال 1313 هجری شمسی فروریخته و دوباره تجدید بناشده است.
مسجد جامع یزد از بناهایی به شمار می‌رود که گردشگران خارجی علاقه خاصی به آن نشان می‌دهند و در هر بار بازدید از این مکان می‌توان گردشگران خارجی را یافت که مبهوت عظمت و تاریخ گذشته این بناشده‌اند.
مجموعه امیر چخماق
میدان و مجموعه تاریخی امیر چخماق شهر یزد، شاخص‌ترین مجموعه بنای تاریخی این شهر به شمار می‌رود که ازنظر قدمت بناها و معماری از ارزش بالایی برخوردار است. مجموعه امیر چخماق، یکی از شاخص‌ترین مجموعه‌های تاریخی شهر یزد است که تقریباً در وسط بافت قدیمی شهر واقع‌شده و یکی از نقاط مهم یزد محسوب می‌شود.
این بنای تاریخی که بسیاری از افراد آن را به‌عنوان نماد شهر یزد می‌شناسند همواره موردتوجه گردشگران و مسافران نوروزی بوده و همه‌روزه سیل عظیمی از مسافران و گردشگران خود را برای دیدن نماد شهر قنات و قنوت و قناعت به این مجموعه تاریخی می‌رسانند. در سال‌های اخیر فضاسازی مناسبی در اطراف این مجموعه تاریخی صورت گرفته است تا زمینه آسایش و بازدید بهتر را برای بازدیدکنندگان فراهم کند.
در خصوص تاریخچه کهن این مجموعه تاریخی گفته می‌شود، امیر جلال‌الدین چخماق از سرداران و امرا شاهرخ تیموری و حاکم یزد با همکاری همسر خود فاطمه خاتون در جهت آبادانی یزد مجموعه‌ای شامل تکیه، میدان، حمام، کاروانسراها، خانقاه، قناد خانه، چاه آب سرد و از همه مهم‌تر مسجد امیر چخماق را بنیان نهاده است.
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان یکی از بناهای تاریخی شهر یزد به شمار رفته و یکی از مکان‌های مهم زرتشتیان کشور به شمار می‌رود. بنای فعلی آتشکده در سال 1313 خورشیدی باهمت و کمک مالی زرتشتیان یزد و پارسیان هندوستان ساخته‌شده شده است. ساختمان آتشکده با معماری زیبایی برگرفته از هنر معماری هخامنشیان در مرکز حیاطی بزرگ و سرسبز و بر بلندی قرارگرفته و بر پیشانی عمارت نقش «فروهر» نقش بسته است.
اهمیت این آتشکده به قدمت آتش افروخته درون آن است که گفته‌شده از حدود 1520 سال پیش تاکنون فروزان مانده و حفاظت‌شده است. «آتش ورهرام» درون مجری برنجی و در اتاقی مخصوص، در میان ساختمان آتشکده و در سطحی بالاتر از سطح زمین به‌دوراز باد و باران و تابش خورشید نگهداری می‌شود.
باغ دولت‌آباد و بلندترین بادگیر جهان
باغ دولت‌آباد یکی از ۹ باغ ایرانی است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو به چشم می‌خورد و شهرت جهانی دارد. این باغ بلندترین بادگیر جهان را در خود جای‌داده است و ازنظر معماری، بسیار ارزشمند است.
این بنای تاریخی و زیبا که از آثار دوره زندیه در یزد به شمار می‌رود در دل کویر فضایی را پیش چشمان بینندگان می‌گشاید که شباهتی به خشکی و سختی کویر ندارد. محمدتقی خان مشهور به خان بزرگ که سرسلسله خانهای یزد در زمان زندیه بود ابتدا قناتی بانام دولت‌آباد به وجود آورد پس‌ازآن، عمارت «باغ دولت‌آباد» را در امتداد آن احداث کرد. این ساختمان، محل اقامت این حاکم مقتدر نیز بوده است. این بنا مجموعه‌ای از چندین عمارت شامل: هشتی و بادگیر، بهشت‌آیین، تالار آیینه، سردر اصلی و سردر جنوبی است. فضای سبز این باغ شامل درختان کاج، سرو، گل سرخ محمدی، درختان میوه به‌خصوص انگور و انار است.
چشمگیرترین ویژگی این بنا بادگیر 33.8 متری آن است که بلندترین بادگیر جهان محسوب می‌شود. آب این بنای زیبا و تاریخی به‌وسیله قناتی به فاصله 65 کیلومتری تأمین می‌شده است که اکنون اثری از آن نیست و آب این مجموعه از چاه تأمین می‌شود.
زندان اسکندر
زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه در یزد یکی از آثار تاریخی مهم شهر یزد به شمار می‌رود که محله فهادان و بافت تاریخی این شهر که از جانب یونسکو به‌عنوان میراث جهانی ثبت‌شده است قرار دارد.
گفته می‌شود اسکندر مقدونی در سر راه خود به ری، در مکانی که یزد کنونی بوده است، زندانی ساخت که آن را «کِثَه» می‌گفتند و بعدها در دوران ساسانیان به‌فرمان یزدگرد اول (۴۲۱-۳۹۹ میلادی) در این محل شهری بنا شد که آن را «یزدان گرد» نام نهادند.
هرچند در هیچ‌یک از اسناد تاریخی نوشته‌ای مبنی بر حضور یا عبور اسکندر از این مکان یا شهر باستانی یزد ثبت‌نشده و تنها مورخان محلی یزد، آن را مطرح کرده‌اند بااین‌وجود می‌توان از این شهر به‌عنوان موقعیت استراتژیکی مناسبی جهت استقرار نیروهای نظامی یونانیان نام برد که همین امر موجب تسهیل در تسخیر ایالات پارس و ماد، توسط اسکندر شد. همچنین مؤسسات راهداری و ایستگاه‌های چاپار در مسیر راه پارس به خراسان و ری به کرمان، از یزد عبور می‌کرد.
این بنا دارای حیاطی است که سه ایوان در پیرامون و اطراف آن قرار دارد. گنبد خانهای قدیمی و کهن در گوشه‌ی حیاط با ارتفاع زیاد قرار دارد که متعلق به سده‌ای هفتم هجری قمری است. معماری به‌کاررفته در این اثر تاریخی از ویژگی منحصربه‌فردی برخوردار است که در عین سادگی، زیبایی هنر بکار رفته‌ی استادکاران آن دوران را به نمایش می‌گذارد. در ساخت این بنای عظیم تاریخی، از هیچ نوع تزئینات کاشی‌کاری استفاده‌نشده است. به نظر می‌رسد تنها از خشت خام برای ساخت عمارت بهره برده باشند که شاید همین امر بیان‌کننده‌ی دلیل استقامت و ماندگاری آن تا قرن معاصر است.
گفتنی است موارد ذکرشده تنها گوشه‌ای از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری شهر یزد به شمار می‌رود و در جای‌جای این شهر تاریخی می‌توان آثاری را یافت که هر یک گویای فرهنگ و تمدن کهن مردمان این دیار است.