تابناک کهگیلویه و بویراحمد ، تخریب محیط زیست توسط انسان ها ، به باور بسیاری از کارشناسان باعث و بانی خسارات بسیار سنگین برخی رخدادهای طبیعی شده و می شود که در صورت حفظ این منابع مطمئنا چنین خساراتی از برخی رخدادهای طبیعی مانند زلزله ، باران و سیلاب برای مردم بوجود نمی آمد. یکی از کارشناسان در گفتگویی ، کهگیلویه و بویراحمد و 7 استان را مستعد وقوع پدیده ای خطرناک به نام "بهمن سنگی " می داند!
باران شدیدی گرفت، دامنه سنگی بالای روستا گسیخته شد و روی روستای «آبیکار لِبد» چهارمحال و بختیاری افتاد.
در طول یک شب 55 نفر از ساکنین روستا مدفون شدند و فردای زندگی را ندیدند! سال 77 بود! پیکرهای آن 55 نفر هرگز از حادثه بیرون کشیده نشد! روستا با تمام خاطراتش، گورستان دسته جمعی اهالی شد! پدیدهای که بهمن اکبری رئیس گروه تثبیت فرسایش تودهای و زمین لغزش در گفتوگو با «ایران» از آن به «بهمن سنگی» یاد می کند! کلید واژهای که به ذهن مخاطب ایرانی ناآشنا است! مسئولان هم جدیاش نگرفتهاند اما بشدت ساکنان استانهای چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، گلستان، گیلان، اردبیل و آذربایجان غربی و شرقی را تهدید میکند!
اکبری تأکید میکند: زمین لغزشها در استانهایی به وقوع میپیوندد که آب دارند! البته باید گفت:«استانهایی که «هنوز» آب دارند!» «بهمن سنگی» تنها یکی از انواع «زمین لغزش»ها است!
اکبری از زمین لغزشها به مرگ خاموش طبیعت و انسان ایرانی یاد میکند اما این مرگ برخلاف فرونشستها نه ذهن افکارعمومی را درگیر حرکت خزنده خود کرده نه بودجه نویسان مملکت را! نه ترسی بر اندام وزارت راه و شهرسازی انداخته است نه روی مدیران ستاد بحران تأثیری گذاشته است! سدسازان هم که در ردیف دومین متهمان انسانی حرکت زمین لغزشها قرار دارند، مسأله را به روی خودشان نمیآورند!
دیو درون خاک!
اکبری، زمین لغزشها را مختص استانهای پرشیب که بارندگی خوبی دارند میداند و میگوید:«زمین لغزشها به دوعامل اساسی نیاز دارند، یکی شیب و دیگری مصالح زمین شناسی که به زمین لغزش حساس باشند.»
بارندگی و زلزله از جمله دو عامل طبیعی هستند که زمین لغزشها را بیدار میکنند و به حرکت وادار میکنند! تا جاده را تخریب کند! راهها را ببندد و روستاها را مدفن ساکنانش کند! زمین لغزش خطرناکی هم به کمین روستای «رحیم آباد» در مسیر ایذه به شهرکرد نشسته! ترس زمین لغزش 30سال بود که تن و جان رحیم آبادیها را می لرزاند. اکبری میگوید:«بسیاری فکر میکردند که هیچ راهکاری برای رام کردن و تثبیت آن نیست!»
البته اکبری درباره روستای رحیم آباد خبر خوبی دارد. او عاملی که باعث تحریک «زمین لغزش رحیم آباد» شده را آب میداند و میگوید:« با زهکشی قناعتی و بیرون کشیدن آب دامنه، حرکت زمین لغزش تثبیت شده است!» مسئولان حالا اجازه ساخت و ساز جدید به رحیم آبادی ها دادهاند، چون به گفته اکبری روستاهایی که زمین لغزش داشته باشند، اجازه ساخت و ساز ندارند تا مبدأ «دیو درون خاک» را بیرون کنند! البته رحیم آباد تنها یکی از 4هزار و 584 زمین لغزش کشور است!
اکبری میگوید:« بنیاد مسکن و شهرسازی طی دو سال اخیر فعالیتهای خوبی در استانها انجام داده است!» او بنیاد مسکن گلستان را پیشرو در رسیدگی به مشکلات روستاها در بخش زمین لغزش در کشور میداند.
به گفته اکبری مشکلات روستاها در هر نوعی، به لحاظ قانونی و ساختاری به بنیاد مسکن بازمیگردد. زمین لغزشها بیش از هرچیزی به کمین مناطق مسکونی بویژه در روستاها نشستهاند و هر لحظه ممکن است زیرپای آنها را خالی کنند یا روی سرشان خراب شوند!
به گفته این کارشناس بیشتر روستاهای مناطق کوهستانی در جاهایی ساخته شده که زمین لغزش داشتهاند. او میگوید:« البته زمین لغزش، زمین را برای کشاورزی آماده میکند.» همین مسأله هم دلیل دیگری است که روستاییان بیخبر از خطری که در دل خاک پنهان شده، به سمت این زمینها بروند! روستای «افسرآباد» در مسیر مسجدسلیمان به شهرکرد هم روی زمین لغزشی است که هنوز فعالیتی برای مهار انجام نگرفته!
جادهسازی و سدسازی، متهمان فعال کردن زمین لغزشها در زاگرس!
اکبری دو عامل انسانی که زمین لغزشها را به جان چهارمحال و بختیاریها میاندازد، جادهسازی و سدسازی میداند و میگوید:« این استان و کهگیلویه و بویراحمد از جمله استانهایی است که در گذشته توسعه پیدا نکرده و توسعه در آنها در 30-40 سال اخیر انجام گرفته است!» او جاده سازیها در این دو استان را اصولی و با تمهیدات مهندسی نمیداند و میگوید:«عمده زمین لغزشهای این دو استان در مسیرهای مواصلاتی قرار دارد.» برای مثال زمین لغزشهای زیادی در مسیر شهرکرد و ایذه کمین گرفته اند! مسیر جاده مسجدسلیمان به شهرکرد هم مملو از زمین لغزش است. به گفته اکبری جادههای منتهی به سدها هم یکی دیگر از مسیرهای خطرناکی است که زمین لغزشها در آن مشغول به کارند. او اشباع شدن زمینها از «آب» در اطراف سدها را هم یکی از عوامل مهم خیزش زمین لغزش میداند و میگوید:« سدها، زمینهای اطراف را اشباع میکنند و میدانید که یکی از عوامل اصلی زمین لغزشها، آبها هستند!» او جادههای کوهستانی را محرک مهم زمین لغزشها در این منطقه میداند!