محمدمهدی عنایت پور
«علی طباطبایی دار فانی را وداع گفت»؛ تیتر خبری که در آخرین دقایق پایانی شامگاه یکشنبه هشتم شهریورماه از سایت «بانی فیلم» انتشار یافت و به سرعت در شبکه های مجازی انعکاس پیدا کرد.
هنرمندان و بازیگران که در تب و تاب ناراحتی شایعه درگذشت ناصر ملک مطیعی بازیگر پیش از انقلاب بودند، خبر درگذشت بازیگر سریال قلب یخی را در صفحه های اینستاگرام خود انتشار داده و برای سید کمال طباطبایی تهیه کننده سینما و تلویزیون آرزوی صبر کردند.
اما شایعات بامداد دوشنبه نهم شهریورماه، خواب را از چشمان خانواده و دوستان سید علی طباطبایی ربود؛ در حالی که حضرت علی(ع) از آرام کردن مصیبت دیدگان به عنوان کفاره گناهان بزرگ یاد کرده است برخی افراد در فضای مجازی دست به انتشار عکس عجیبی از یک صفحه تقلبی منتسب به سید علی طباطبایی زدند که خبر از «هک شدن صفحه اصلی، بی اطلاعی از انتشار شایعه مرگ و صحیح و سلامت بودن این هنرمندجوان» می داد تا داغ مصیبت دیدگان دوچندان شود.
شایعه پردازان که سابقه انتشار دروغ پراکنی نسبت به هنرمندان و بزرگان سینمای ایران را در کارنامه سیاه خود دارند، برعکس اقدامات گذشته خود که به دروغ از درگذشت افراد خبر می دادند، این بار در اقدامی عجیب دایه مهربان تر از مادر شدند و به انتشار تصویر تقلبی دست زدند تا خبر از صحت و سلامتی بازیگر سریال «ترانه مادری» را داده و جامعه را از تشویش خاطر فقدان یک بازیگر رها دهند!
قربانیان این شایعه نیز با هجوم به صفحات بازیگران نسبت به انتشار خبر درگذشت بازیگر سریال «بچه های نسبتا بد» واکنش نشان می دادند و آنها را به دروغگویی و شایعه سازی متهم می کردند!
همچنین صفحه اینستاگرام سید علی طباطبایی در حالی که پیش از انتشار شایعات آمار حدود 60 هزار فالوئر را در خود ثبت کرده بود با انتشار خبر درگذشت و شایعه زنده ماندن وی به سرعت افزایش پیدا کرد و تعداد کثیری از کامنت های ذیل پست آخر این بازیگر جوان به پرسش از زنده بودن یا درگذشت وی اختصاص یافت.
شایعه زنده ماندن این هنرمند جوان در حالی انتشار یافت که شایعه سازان پیش از این نیز به دروغ پراکنی نسبت به درگذشت هنرمندانی نظیر استاد محمدعلی کشاورز، ثریا قاسمی، رضا رویگری، رضا صادقی، شهرام لاسمی و .... دست زده بودند و در دوران بیماری مرتضی پاشایی نیز لحظه به لحظه، وی را به سمت مرگ هل می دادند!
سید کمال طباطبایی صبح روز دوشنبه نهم شهریور در گفت وگوی خود با خبرگزاری میزان به صراحت از درگذشت فرزندش به علت ایست قلبی خبر داد تا آبی بر آتش شایعه گران بریزد.
شایعه پردازان که در گذشته نیز دلیل مرگ هنرمندان را به دروغ به عنوان «خودکشی» انتشار می دادند این بار نیز سید علی طباطبایی را از این اقدام غیراخلاقی استثنا نکردند تا جایی که فریدون جیرانی کارگردان سریال «تعبیر وارونه یک رویا» در واکنش به این مسئله در گفت وگو با خبرگزاری صداوسیما، شایعات مطرح شده پیرامون خودکشی این هنرمند جوان را تکذیب کرد و گفت: «تمام صحبت‌هایی که درباره خود کشی این بازیگر گفته شده دروغ است و علی بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت».
استاد محمدعلی کشاورز که بارها قربانی دروغ پردازی های شایعه گران شده است در بیشت و ششم خرداد سال جاری در گفت وگو با خبرگزاری مهر بر لزوم برخورد با دروغ پردازان در جامعه تاکید کرده و گفته بود «من نمی‌فهمم که چرا دولت برای جلوگیری از انتشار این دروغ‌ها هیچ اقدامی نمی‌کند. دروغ گفتن گناهی بزرگ است و باید در کشوری که اسلامی است، مانع این گونه شایعات و دروغ پردازی‌ها درباره زندگی هنرمندان شد؛ باید با کسانی که چنین دروغ‌هایی را منتشر می‌کنند برخورد کرد و مانع انتشار چنین شایعاتی در سطح جامعه شد.»
رضا رویگری دیگر هنرمند برجسته کشور که شایعه پردازان بارها در اقدامی غیراخلاقی وی را سوژه شایعات خود کرده اند در گفت و گویی با ایرنا از کشتن و زنده کردن هنرمندان به عنوان مد روز یاد کرده و این کار را ناشایست و غیرانسانی می داند و همچنین خطاب به شایعه پردازان می گوید «اگر واقعا این افراد منتظر مرگ من هستند به آنها می گویم تا حلوایشان را نخورم، نمی میرم».
از «مرگ» به عنوان کیفر شایعه پراکنان در تاریخ یاد شده و آیات 60 تا 62 سوره احزاب به کشته شدن شایعه پردازان در ادیان گذشته اشاره می کند؛ همچنین طبق ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۸ قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸ هر کس به قصد ضرر رساندن به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی دروغ را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد، کاری را برخلاف حقیقت به عنوان نقل قول به شخصی حقیقی و حقوقی به طور صریح یا تلویحی به فردی نسبت دهد که فرد دچار ضرر مادی و معنوی شود، افزون بر اعاده حیثیت، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی ۵ میلیون تا ۴۰ میلیون ریالی یا به هر دو مجازات محکوم می‌شود و فرد تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرد.
قرآن کریم از اقدام بر هر امرى که به آن علم وجود ندارد نهی فرموده و در نهج البلاغه نیز شایعه سازی با عناوین مختلف نکوهش شده تا آنجا که مولای متقیان از شایعه سازان به عنوان اقاویل و اشرار یاد کرده است.
در حالی که متخصصان، روان شناسان و جامعه شناسان بر ضرورت تفکر و تحقیق نسبت به مطالب دریافتی شامل اخبار، تصاویر و ... پیش از انتشار در فضای مجازی تاکید دارند، کاربران فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بارها به دلیل هیجان زیاد در چاه شایعه گران افتاده اند.
مشتریان پروپاقرص فضای مجازی که امروز وقت خود را وقف شبکه های اجتماعی کرده اند بهتر است به حکم عقلانیت و دیانت نسبت به شایعات هوشمندانه تر برخورد کرده و اخبار صحیح و دقیق را از منابع معتبر پیگیری کنند.
از زمانی که فضای مجازی در ایران پیش از آن که «فرهنگ ساز شود فرهنگ سوز شد»، شایعه پردازان با انتشار اخبار کذب و شایعات بارها زندگان را مرده و مردگان را زنده کرده و به هرکس و هر آنچه که بخواهند می تازند و مشخص نیست همان گونه که استاد کشاورز می گوید چرا برخوردی با این افراد صورت نمی گیرد.
منبع: تابناک
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۴
اگر سواد رسانه ای در جامعه بیشتر شود عرصه برای این طور مسائل و رفتارها کمترخواهد شد. احسنت بر نگارنده اگر رسانه‌ها به‌صورت مداوم آموزش‌های لازم را درخصوص جرم‌هایی که از سوی شبکه‌های مجازی صورت می‌گیرد به مردم اطلاع رسانی کنند شاهد کاهش چنین پرونده‌هایی در دادسراها خواهیم بود. امیدوارم کمی به خومان بیاییم و دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم