«مرز» یکی از بهترین فرصتهای اقتصادی بهمنظور مبادلات تجاری بین المللی، رونق کسبوکار و جذب گردشگر به شمار میرود و این فرصت به توسعه اقتصادی استانهای مرزی کمک زیادی میکند.
خراسان شمالی با داشتن ظرفیتهای طلایی یکی از محرومترین استانهای کشور محسوب میشود که برای توسعه اقتصادی آن تلاشهای فراوانی میشود، اما گاهی راهکارهای خروج از موانع توسعهای با گرههای سختی مواجه است که گذر زمان هم توان رفع را ندارد.
وجود مرز مشترک بین خراسان شمالی با ترکمنستان سالهاست بهعنوان فرصتی برای توسعه اقتصادی این استان و به دنبال آن تأثیرگذار بر کشور مطرح است اما در حال حاضر تنها استان مرزی بوده که بازارچه مرزی و گمرک ندارد.
نزدیک به هشت سال است که ایران به دنبال بازگشایی بازارچه مرزی «پرسه سو» بوده تا از این طریق باب صادرات کالا، حوالههای بانکی و سایر مباحث گمرکی را باز کند، درحالیکه در تمامی دولتها رایزنیهایی به این منظور انجام و حتی در اجلاسهای مشترک بین ایران و ترکمنستان این موضوع عنوانشده اما از سوی کشور همسایه اماواگرهایی وجود دارد.
علیرغم نزدیکی قومیتی و فرهنگی و همچنین انتخاب رئیس اتاق بازرگانی خراسان شمالی بهعنوان رئیس اتاق بازرگانی مشترک بین ایران و ترکمنستان اما متأسفانه این کشور هممرز تمایلی برای ایجاد بازارچه مرزی ندارد و تنها استفاده مفیدی که از این مرز مشترک ترکمنستان دارد، رفتوآمد برای مسئله درمانی است.
کشوری که برای مراجعه به پزشکان ایرانی مشکلی ندارد و درواقع همسایگی با ایران را بهترین فرصت برای درمان میبیند، اما اینکه چرا استقبالی از پیشنهاد اقتصادی ایران نمیکند جای سؤال دارد؟
ظرفیت اقتصادی مرز فرصتی برای جذب سرمایهگذار
وجود مرز فرصتی ارزشمند برای انجام فعالیتهای تجاری و اقتصادی است چراکه راهاندازی منطقه آزاد و گمرک سرمایهگذاران را برای صادرات کالاهای خود به سمت استانهای مرزی سوق میدهد و این تأثیری چشمگیر بر توسعه اقتصادی و افزایش سود گمرکی دارد.
همچنین ایجاد بازارچه مرزی که یکی از بهترین فرصتهای مبادلات کالا بین دو کشور و اشتغالزایی برای مرزنشینان است، علاوه بر آن سبب مراودات بین دو کشور نیز خواهد شد و سطح روابط را افزایش میدهد.
بازارچه مرزی مهمترین شاخص توسعه خراسان شمالی
استاندار خراسان شمالی از روز نخست حضور خود در این استان تاکنون بر رشد توسعه اقتصادی تأکید داشته و راهاندازی بازارچه مرزی «پرسه سو» را یکی از مهمترین شاخصهای توسعه خراسان شمالی برشمرده است.
محمدرضا صالحی همچنین در دیدار با سفیر ایران در عشقآباد بر بازگشایی بازارچه مرزی پرسه سو تأکید داشته است.
وی با اشاره به اهمیت بازگشایی مرز پرسه سو، افزود: باوجوداینکه میزان صادرات کالا از خراسان شمالی بالاتر از سهمیه اختصاصیافته است اما به دلیل معرفی نشدن فرصتهای اقتصادی و نبود زیرساختها، این استان هنوز به جایگاه مناسبی در صادرات کشور نرسیده است.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان نیز با اشاره به مرز طولانی مشترک این کشور با خراسان شمالی گفت: باید از این فرصت برای توسعه روابط و بازاریابی استفاده کرد.
سید محمد احمدی افزود: گیاهان دارویی، سیمان و محصولات کشاورزی خراسان شمالی از توانمندیهای مناسب این استان، برای حضور فعال در بازارهای ترکمنستان است.
راه یکی از علتهای ایجاد نشدن منطقه آزاد
نماینده مردم بجنورد، مانه و سملقان، رازو جرگلان، گرمه و جاجرم ، فراهم نبودن زیرساختهای توسعهای همچون راه و راهآهن را یکی از علتهای ایجاد نشدن منطقه آزاد در مرز بین ایران و ترکمنستان اعلام کرد.
علی قربانی اظهار کرد: پیگیر هستیم تا راه مرزی خراسان شمالی با ترکمنستان در قالب پروژه ملی تعریف شود تا طی سه سال آینده پس از چهار بانده شدن جاده جنگل گلستان این راه نیز چهاربانده شود.
قربانی افزود: چنانچه این راه مرزی بهعنوان طرح ملی تصویب شود ارتباط با کشور ترکمنستان بهمنظور توسعه اقتصادی و حتی گردشگری بیشتر خواهد شد.
وی تصریح کرد: تا زمانی که زیرساختهای مناسب فراهم نشود و امکان ارتباط برقرار نباشد، گردشگران باوجوداین همه معضلات جادهای و کشته در محور راز و جرگلان رغبتی برای آمدن به خراسان شمالی نخواهند داشت.
نماینده پنج شهرستان خراسان شمالی بابیان اینکه راهاندازی قطار در استان قطعاً برافزایش ارتباط ترکمنستان با ایران تأثیری خواهد گذاشت، گفت: امیدواریم هرچه سریعتر ادامه پروژه راهآهن آغاز شود تا در آینده شاهد گسترش ارتباطات باشیم.
قربانی بازگشایی بازارچه مرزی «پرسه سو» را فرصتی برای گسترش ارتباطات بین دو کشور دانست و تصریح کرد: بهمنظور ایجاد بازارچه مرزی بین دو کشور، ایران کاملاً آمادگی دارد اما ترکمنستان موافقت خود را اعلام نمیکند.
وی بیان کرد: برای بازگشایی این بازارچه مشترک به وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد رایزنی دادهشده است.
وی بابیان اینکه تبادلات مرزی بین ایران و ترکمنستان با بازگشایی بازارچه مرزی افزایش مییابد، اضافه کرد: همچنین پیشنهاد دیدار برخی بزرگان قوم ترکمن ایران با بزرگان ترکمن کشور هممرز دادهشده تا شاید با پادرمیانی آنان بازارچه راهاندازی شود.
نماینده پنج شهرستان خراسان شمالی همچنین گفت: چنانچه ارتباطات تجاری بین ایران و ترکمنستان افزایش یابد، شاهد ارتباط درزمینهٔ کشاورزی و صنعت نیز خواهیم بود.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن خراسان شمالی که برای نخستین بار خبر راهاندازی بازارچه مرزی پرسه سو را در تیرماه سال ۸۹ داده بود، اکنون درباره علت مخالف ترکمنستان با این بازارچه اظهار کرد: پیگیر راهاندازی این بازارچه مرزی هستم اما فعلا دلایل مخالف ترکمنستان قابل بازگو کردن نیست.
محمد صمدی اظهار کرد: علیرغم مخالفت ترکمنستان برای بازگشایی این بازارچه اما در اجلاسهای مشترک بین دو کشور این موضوع که سالها از تصویب آن میگذرد مطرح میشود.
صمدی بابیان اینکه ما بر بازگشایی بازارچه پرسه سو پافشاری داریم، افزود: ما بازگشایی این بازارچه که توسعه اقتصادی و گردشگری را برای خراسان شمالی به همراه دارد را تا زمان عملیاتی شدن آن با جدیت دنبال میکنیم.
وی مطرح کرد: بهمنظور راهاندازی این بازارچه مشترک به روسای جمهور هر دو کشور پیشنهاد پیگیری دادهشده است.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن خراسان شمالی همچنین به انعقاد تفاهمنامه بهمنظور گسترش گردشگری بین دو کشور ایران و ترکمنستان اشاره کرد و گفت: امیدواریم طی چند ماه آینده شاهد این اقدام مهم باشیم.
صمدی اظهار کرد: چنانچه گردشگری توسعه یابد اشتغالزایی و به دنبال آن درآمدزایی و رشد اقتصادی را خواهیم داشت.
وی افزود: همچنین پیگیر رفع موانع و مشکلات فعالان اقتصادی همچون حوالههای بانکی و صدور ویزا و ... بین دو کشور ایران و ترکمنستان هستم.
معبر مرزی سبب افزایش مراودات بین دو کشور میشود
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خراسان شمالی بازگشایی معبر مرزی و بازارچه پرسه سو را سبب افزایش مراودات بین ایران و ترکمنستان دانست.
آدینه محمد سویدانلویی اظهار کرد: بازگشایی این بازارچه علاوه بر توسعه اقتصادی قطعاً سبب حضور گردشگران و مردمان کشور ترکمنستان در خراسان شمالی میشود.
سویدانلویی افزود: بازگشایی این معبر مرزی نیازمند پیگیری استاندار، اتاق بازرگانی و بهویژه وزارت کشور است.
وی تصریح کرد: میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خراسان شمالی آمادگی استفاده از این ظرفیت را دارد چراکه به توسعه گردشگری استان کمک میشود.
استقرار گمرک نیازمند ایجاد مرز رسمی است
مدیرکل گمرک خراسان شمالی درباره ارتباطات مشترک بین گمرک این استان با ترکمنستان گفت: تاکنون تفاهمنامهای بین دو کشور وجود نداشته است چراکه نخست مرز رسمی ایجاد و درنهایت گمرک مستقر میشود.
جواد جعفری اظهار کرد: چنانچه گمرک در مرز بین ایران و ترکمنستان ایجاد شود قطعاً بر توسعه صادرات کالاهای خراسان شمالی تأثیرگذار خواهد بود.
بنابراین گزارش، با توجه به اینکه خراسان شمالی در پایینترین رتبه شاخص توسعهای قرار دارد قطعاً ایجاد منطقه آزاد و گمرک در این استان مرزی تأثیری جدی بر توسعه اقتصادی و گردشگری این استان خواهد گذاشت.
ایجاد بازارچه مرزی بین مرز ایران و ترکمنستان امیدی برای رفع مشکلات اقتصادی و صادرات کالاهای بیشتر از خراسان شمالی است و همچنین زمینه برقراری ارتباط گمرکی و جذب گردشگر به این استان را فراهم میکند.
مطرحشدن بازارچه «پرسه سود» برای مردم مرزنشین که از بیکاری رنج میبرند آرزویی است تا بتوانند از این فرصت مناسب سودی حاصل کنند از همین رو انتظار میرود پیگیریهای بیشتری برای تحقق این وعده چندساله انجام شود.