هیفاء پردل
شهرستان مهریز در 20 کیلومتری جنوب یزد و در کنار جاده ترانزیتی تهران -
بندرعباس قرار دارد و طبق نوشتههای تاریخ نگاران بنای آن به دوران
ساسانی و عهد «مهرنگار» دختر انوشیروان ساسانی باز میگردد. برخی نیز وجود
مناطقی به اسامی مدوار، مهرجرد، مهر پادین و دژ دفاعی خورمیز را
نشانههایی از شکل گرفتن این دیار در دوره های کهن پیش از اسلام می
دانند.
مهریز را به دلیل طبیعت زیبا میتوان به عنوان یکی از باغشهرهای استان و
همچنین به دلیل وجود دژها و قلعه‌های تاریخی، به شهر هزار قلعه نام نهاد.
هر چند در سالهای اخیر به دلیل خشکسالی های متوالی و بحران بی‌آبی،
مهریز با محدودیت های زیادی روبه‌رو شده است ولی درحال حاضر نیز به لحاظ
وجود طبیعت زیبا و روستاهای نمونه گردشگری، از ظرفیت های خوب استان در
صنعت گردشگری محسوب می‌شود.
مسئولان این شهرستان با اولویت قرار دادن بخش گردشگری به عنوان یکی از
محورهای توسعه این شهرستان در سند چشمانداز آن، در تلاش برای توسعه
زیرساختهای مهم گردشگری این شهرستان هستند تا براساس سند 10 ساله
چشمانداز توسعه شهرستان تا سال 1404، این شهرستان را به عنوان یکی از
محورهای گردشگری استان معرفی کنند.
2 اثر تاریخی مهریز در فهرست یونسکو
مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان می‌گوید: مهریز از آثار
تاریخی و طبیعی مهمی برخوردار است. هر چند همه آثار تاریخی این شهرستان در
نوع خود بی‌نظیر هستند، اما باغ پهلوان‌پور به عنوان نمونه یک باغ ایرانی و
همچنین قنات 700 ساله حسن آباد، 2 اثر تاریخی متمایز این شهرستان در فهرست
جهانی یونسکو هستند.
«محمدرضا فلاحتی» اظهار می‌کند: مهم‌ترین عوامل جذب گردشگران به مهریز،
پیشینه تاریخی، نزدیکی آن به مرکز استان و همچنین قرارگیری در مسیر شاهراه
شمال - جنوب کشور و جاذبه های طبیعی و روستاهای ییلاقی دیدنی آن است.
وی اضافه می‌کند: علاوه بر تمام این ظرفیت‌ها، وجود 2 اثر جهانی و دریافت 2
جایزه یونسکو برای کاروانسرای زینالدین و مجموعه تاریخی سریزد، گردشگری
این شهرستان را از دیگر شهرستان‌ها متمایز کرده است.
به گفته فلاحتی، این شهرستان با توجه به وجود 2 اقلیم کویر و کوهستان از
جاذبههای طبیعی زیبایی برخوردار است به طوری که در کنار وجود پهنه های
بیابانی در فاصلهای نزدیک به آن، شاهد ارتفاعات سرسبز شیرکوه هستیم.
96 اثر تاریخی مهریز در فهرست آثار ملی
مدیر میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری مهریز می‌گوید: دژها و بناهای
تاریخی شاخص مانند قلعه‌های تاریخی ارگ سر یزد ظرفیت‌های خوبی را در
گردشگری این شهرستان ایجاد کرده است.
فلاحتی با اشاره به این که تاکنون بیش از 500 اثر تاریخی در این شهرستان
شناسایی شده است، از ثبت 96 اثر تاریخی مهریز در فهرست آثار ملی کشور خبر
می دهد.
وی مهریز را دارای قلعه‌های زیبای متعدد و شهر - قلعه‌های تاریخی می‌داند
و به قلاع سریزد، مهرپادین و خورمیز به عنوان مهم‌ترین قلاع تاریخی این
شهرستان اشاره می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: وجود سنگ‌نگاره‌های مهم تاریخی مانند سنگ‌نگاره‌های«کوه
ارنان» واقع در جنوب غربی شهرستان که تاریخ آنها به دوره حجر یعنی به 7
هزار سال قبل از میلاد برمیگردد از دیگر ظرفیت‌های گردشگری شهرستان است.
فلاحتی به روستاهای هدف گردشگری این شهرستان از جمله روستاهای سر یزد،
هرفته، مدوار، منشاد و بنادکسادات نیز اشاره می‌کند و می‌گوید:روستاهای
مستعد گردشگری مهریز با توجه به ظرفیت های تاریخی و جاذبههای طبیعی،
میزبان گردشگران هستند.
ظرفیت‌های صنایع دستی بومی مهریز
مدیر میراث فرهنگی شهرستان هنرهایی مانند گیوه بافی، سبد بافی و چاقو سازی
را از صنایع دستی بومی و قدیمی مهریز می خواند و می‌گوید: تاکنون
هنرهای چاقوسازی و سبد‌بافی این شهرستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت
رسیده است.
فلاحتی می‌افزاید: سبد بافی و گیوه بافی هنوز هم در این شهرستان رونق دارد
ولی چاقو سازی با توجه به وجود چاقوهای ارزان قیمت و متنوع خارجی در بازار،
کهنسالی هنرمندان این صنعت و همچنین نبود تمایل در بین جوانان شهرستان
برای فعالیت در این حرفه از رونق افتاده است.
وی در ادامه به خشکسالی و بحران بی‌آبی در شهرستان اشاره می‌کند و می‌گوید:
«صنعت گردشگری» به عنوان یکی از محورهای توسعه شهرستان مورد اهتمام است.
با توجه به ظرفیت‌های گردشگری شهرستان، توسعه زیرساختهای گردشگری مهریز
در سند چشم انداز 1404 منظور شده و توسعه این صنعت در افق 10 ساله شهرستان
قرار گرفته است.
سرمایه گذاری در بخش گردشگری مهریز
معاون برنامهریزی و سرمایهگذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و
گردشگری استان می‌گوید: سریزد در مهریز از روستاهای تاریخی استان است که
بیش از 2 هزار سال قدمت دارد. میراث فرهنگی در تلاش است که این روستا را به
عنوان یکی از محورهای جدید گردشگری به جهانیان معرفی کند.«محمدرضا نصیری»
اظهار می‌کند: مهریز دارای 6 روستای نمونه هدف گردشگری نیز هست که «سریزد»
مهم‌ترین آنهاست. در همین رابطه نیز یک کاروانسرای خشتی قدیمی و 2 خانه
تاریخی در این روستا با همکاری بخش خصوصی به اقامتگاه گردشگران تغییر
کاربری یافته که مورد استقبال گردشگران خارجی نیز قرار گرفته است.به گفته
وی، سر یزد شاخصترین منطقه گردشگری شهرستان مهریز و دارای فرصتهای مهم
سرمایهگذاری است. اجرای طرح‌های خاص گردشگری از جمله گردشگری با اسب،
کویرنوردی ، رصد ستارگان و ایجاد اقامتگاه‌های خشتی در آن برنامه ریزی
شده است.